Η έκθεση αυτή του Αστέριου Μιχαλάκη, αποτελεί μαρτυρία – ντοκουμέντο για τα  γεγονότα του θέρους του 1944, στην κατεχόμενη ακόμα Ελλάδα. Ο ίδιος ο πρωταγωνιστής αναφέρει τη σύλληψή του από τους Γερμανούς και ταυτόχρονα την αναγκαστική χρησιμοποίησή του από τον στρατηγό Φόν Λάντς σαν μεσολαβητή στην επικοινωνία που επεδίωξε ο τελευταίος με τον στρατηγό Ναπολέοντα Ζέρβα. Η επαφή αυτή αποσκοπούσε σε ένα είδος συνεννόησης μεταξύ Λάντς – Ζέρβα, έτσι ώστε να σταματήσουν οι επιθετικές ενέργειες κατά των Γερμανών. Όπως γνωρίζουμε παρόμοιες επαφές με πρωτοβουλία πάντα των Γερμανών έγιναν το φθινόπωρο του 1943 προς τις δύο μεγάλες εθνικές αντιστασιακές οργανώσεις, με οικτρή αποτυχία ως προς την κατάληξή τους, τουλάχιστον με τον στρατηγό Ζέρβα. Είναι γεγονός ότι στην επαφή αυτή που αναφέρεται ο λοχαγός Μιχαλάκης, ο Ζέρβας σε συνεννόηση με τον λοχαγό κατόρθωσαν να γλιτώσουν τον άμαχο πληθυσμό από αντίποινα και ταυτόχρονα να μείνουν πιστοί στο συμμαχικό στρατηγείο. Μη ξεχνάμε ότι την αυτή περίοδο, οι Βρετανοί είχαν δώσει εντολή σε όλες τις οργανώσεις να απέχουν από επιθετικές ενέργειες κατά των δυνάμεων κατοχής, προκειμένου αφενός να σώσουν τον άμαχο πληθυσμό από τα φρικτά γερμανικά αντίποινα και αφετέρου να προετοιμαστούν για τις επιχειρήσεις “Κιβωτός του Νώε”, ώστε να μην αφήσουν ανενόχλητους τους Γερμανούς κατά την αποχώρησή τους. Γράφει ο Γουντχάουζ: “… Από την στιγμή που έγινε ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα δεν θα ελευθερωνόταν πριν το 1944, δόθηκαν εντολές στους αντάρτες να “λουφάξουν”, με κάποιες συγκεκριμένες εξαιρέσεις, στο χρονικό διάστημα μεταξύ των επιχειρήσεων υποστήριξης της εισβολής στη Σικελία (“Επιχείρηση Ζώα”, Ιούνιος – Ιούλιος 1943) και των επιχειρήσεων υποστήριξης της απελευθέρωσης της Ελλάδας (“Επιχείρηση Κιβωτός του Νώε”, αρχικά σχεδιασμένη για τον Απρίλιο 1944, που αναβλήθηκε για τον Αύγουστο)…” (βλ. Κρίς Γουντχάουζ, ο Αγώνας για την Ελλάδα. 1941-1949, σελ. 174).

                Το μνημόνιο αυτό γράφτηκε από τον ίδιο τον Μιχαλάκη και δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο βιβλίο του Κώστα Ιωάννου “Άγνωστα γεγονότα της Εθνικής Αντίστασης, σελ. 68-116” με σχολιασμό και εξαιρετική τεκμηρίωση των όσων αναφέρει. Στην ανάρτηση αυτή ωστόσο, θα παραθέσω αυτούσιο το κείμενο του Μιχαλάκη χωρίς κανένα σχόλιο.

         Γράφει ο Αστέριος Μιχαλάκης: “Την 2αν Ιουλίου 1944, ο κ. Μπακατσέλος και εγώ, αναχωρήσαμε από την Θεσσαλονίκη δια το Αρχηγείον των Εθνικών Ομάδων Ελλήνων Ανταρτών. Την 5η του ιδίου μηνός, κατευθυνόμενοι προς Δερβίζιανα, όπου το Αρχηγείο των ως άνω Ομάδων, ενεπλάκημεν εις την περιοχή Τερόβου, εις μάχην μεταξύ τμημάτων των ΕΟΕΑ και διερχόμενης Γερμανικής Φάλαγγος, με αποτέλεσμα τον τραυματισμόν εμού μεν, με στηθαίον τραύμα, του δε Μπακατσέλου με τραύμα εις την αριστεράν παλάμην.Συλληφθέντες υπό των Γερμανών, διεκομίσθημεν εις το Γερμανικόν Στρατιωτικόν Νοσοκομείον των Ιωαννίνων, όπου αφίχθη ο Αυστριακός ανθυπολοχαγός του ΙΙ Επιτελικού Γραφείου του 22ου Σώματος Στρατού των Γερμανών, Ερνέστος Άμπρουσερ, όστις διέταξεν, ο μεν Μπακατσέλος να χειρουργηθεί και να νοσηλευθεί, εμέ δε οδήγησεν εις τα Ιωάννινα, όπου με παρουσίασε εις τον Διοικητήν του 22ου Γερμανικού Σώματος Στρατού, Στρατηγόν Χούμπερτ φον Λαντς, κατόπιν εντολής του.

           Κατόπιν πολλών συζητήσεων επί του θέματος αυτού, ο Στρατηγός Λαντς απεδέχθη όπως μέχρι της επιστροφής μου εκ του Στρατηγείου του Ζέρβα, όπου θα μετέβαινα, να μην πραγματοποιηθεί ουδεμία κινητοποίησις Γερμανικών δυνάμεων εναντίον των Εθνικών Ομάδων, ούτε να ληφθεί κανέν περιοριστικόν μέτρον δια την διακίνησιν των τροφίμων. Τελικά, η μετάβασίς μου εις Δερβίζιανα προς συνάντησιν του Στρατηγού Ζέρβα απεφασίσθη να πραγματοποιηθεί την 8η Ιουλίου 1944, (αφού προηγουμένως εφοδιασθώ με έγγραφον εξόδου μου εκ της πόλεως των Ιωαννίνων, υπογεγραμμένου υπό του Επιτελάρχου) γεγονός το οποίον επετεύχθη.
              Αφιχθείς αυθημερόν εις Δερβίζιανα, διεβίβασα εις τον Στρατηγόν Ζέρβα τας προτάσεις του Λαντς. Συγχρόνως ανέφερα και τον πρωταρχικόν σκοπόν του ταξιδίου μας (εμού και του κ. Μπακατσέλου), που ήταν η παραλαβή σοβαράς ποσότητος πολεμικού υλικού, δια τας ανάγκας του νεοϊδρυθέντος Αρχηγείου Πιερίας. Μετά από πολλάς συζητήσεις, επί του θέματος αυτού, ο Στρατηγός Ζέρβας ενέκρινεν την χορήγησιν του αιτούμενου υλικού, το οποίον θα μεταφέρετο με υποζύγια των ΕΟΕΑ, μέχρι εγγύς της οδικής αρτηρίας Ιωαννίνων-Άρτης.
                Όσον αφορά τας απαντήσεις του Στρατηγού Ζέρβα εις τας προτάσεις του Λαντς, αυταί ήσαν οι ακόλουθοι: 1) Σαμποτάζ δεν θα επανελαμβάνετο. (Δηλαδή δεν επρόκειτο περί πραγματικής υποσχέσεως, αλλά τοιαύτην έδει να διαβιβάσω προς τον Λαντς και να φροντίσω να γίνει πιστευτή). 2) Η οδός Ιωαννίνων-Άρτης-Πρεβέζης θα αφίετο ελευθέρα εις τας Γερμανικάς Φάλαγγας. 3) Επειδή η απόδοσις των αιχμαλώτων δεν ήτο δυνατόν να πραγματοποιηθεί λόγω του Αγγλικού ελέγχου του Στρατοπέδου αιχμαλώτων, ο Στρατηγός μου ανέθεσε να παρελκύσω και διαρκώς να παρελκύω το ζήτημα με το σήμερα και το αύριον, και γενικώς να το χειρισθώ μ’ αυτήν την βάσιν κατά τον καλύτερον τρόπον. Όλως ιδιαιτέρως μοι επέστησεν την προσοχήν επί της απολύτου ανάγκης, να ματαιώσω κάθε τυχόν επιθετικήν ενέργειαν των Γερμανών κατά των ΕΟΕΑ, δους εις εμέ ελευθερίαν χειρισμών του ζητήματος καθ’ ον τρόπον ήθελον κρίνει προτιμότερον.
            Κατά την επιστροφή μου στα Ιωάννινα, επειδή ο Λάντς βρισκόταν στο Μέτσοβο, συναντήθηκα με τον Γερμανό Επιτελάρχη του. Ύστερα όμως από τηλεφωνική επικοινωνία των δύο Γερμανών αξιωματούχων, ο Λάντς με παρεκάλεσε να επισκευθώ στο Μέτσοβο, συνοδευόμενος από τον Επιτελάρχη του. Κατά την εκεί συνάντησή μου με τον Λάντς, του μετέφερα την γνωστή παραπλανητικήν υπόσχεση του Στρατηγού Ζέρβα, πως δεν θα επαναληφθεί παρόμοιο σαμποτάζ και πως τα Γερμανικά αυτοκίνητα ήταν ελεύθερα να μετακινούνται στην οδική αρτηρία που ένωνε τις τρεις Ηπειρωτικές πόλεις: Πρέβεζα-Άρτα-Γιάννενα, στις οποίες ήταν κλεισμένοι οι Γερμανοί, ύστερα από την δραστηριότητα των Ομάδων του Ζέρβα.
              Τον διαβεβαίωσα μάλιστα, ότι ακόμη και ένα αυτοκίνητο Γερμανικό, μ΄έναν μόνο Γερμανό Στρατιώτη, μπορούσε να κινηθεί τελείως ελεύθερα, ημέρα και νύκτα, στον κεντρικό αυτό δρόμο. Όσο για τους αιχμαλώτους παρεκάλεσα τον Λάντς να δώσει μια πίστωση χρόνου, για να οργανωθεί μια μορφή απόδρασης των. Γιατί αν οι αιχμάλωτοι απελευθερώνονταν εμφανώς θα επέλθει ρήξη Άγγλων-Ζέρβα, με αποτέλεσμα να στραφούν οι Άγγλοι αποκλειστικά στους Κομμουνιστάς, στον ΕΛΑΣ, που πραγματικά θα ήταν καταστροφή για την Ελλάδα.Λέγοντας όλα αυτά στον Λάντς, του άφησα και πάλιν να εννοηθεί πως το προηγούμενο σαμποτάζ που προκάλεσε τόσες καταστροφές στις γερμανικές οχυρώσεις και στα τοπομαχικά της ακτής, δεν έγινε από τον Ζέρβα, αλλά από τους Άγγλους Συνδέσμους του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, που παρέσυραν τα τμήματα του Ζέρβα, σ’ αυτές τις καταστροφές, αφού φυλάκισαν(!!!) τον Στρατηγό Ζέρβα.
                 Κλείνοντας την εξιστόρησή μου σχετικά με τα αποτελέσματα της πρώτης συνάντησής μου με τον Λάντς, τον εξόρκησα μα μην επιδιώξει λύση τέτοια, ώστε να επωφεληθούν οι Κομμουνισταί γιατί τόσον αυτός όσο και ο Ζέρβας ηγωνίζοντο από κοινού εναντίον του Σλαυισμού, ο οποίος εκαλύπτετο τώρα από τον κομμουνιστικόν μανδύα, προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα όνειρα του Μεγάλου Πέτρου και της Αικατερίνης, εις βάρος όλων των Λαών της Ευρώπης. Τελικά έπεισα τον Λάντς ότι εις τον Αγώνα μας εναντίον του Κομμουνισμού είμεθα συμμαχηταί και δεν αποκλείεται κάποια μέρα να πολεμήσουμε μαζί. Για όλους αυτούς τους λόγους έπεισα τον Στρατηγό Λάντς, ότι δεν είναι δυνατόν να θέλει την καταστροφή των Εθνικών Ομάδων του Ζέρβα.
                Τελικά επέτυχα δήλωση του Λάντς ότι μένει ικανοποιημένος από τις υποσχέσεις του Ζέρβα και ότι παραιτείται από την απελευθέρωση των αιχμαλώτων για να μην δυσχεράνει την θέσιν του Ζέρβα έναντι των Άγγλων. Ακόμη με ευχαρίστησε δια την αλληλογραφία των Γερμανών αιχμαλώτων και με παρεκάλεσε να εκφράσω τις ευχαριστίες του προς τον Ζέρβα δια την προς τους αιχμαλώτους συμπεριφοράν του. Διέταξε δε την άμεσον απόλυσιν ενός αξιωματικού και ενός οπλίτου, ανταρτών αιχμαλώτων των Γερμανών. Εν τέλει, αφού με παρεκάλεσε να διαβεβαιώσω τον Στρατηγόν Ζέρβα δια την απόλυτον προς αυτόν εκτίμησίν του και ταυτοχρόνως με διαβεβαίωσε ότι ουδείς Γερμανός Στρατιώτης θα εκινείτο εναντίον των ΕΟΕΑ, κατά την στιγμήν όμως της αποχωρήσεώς μου μου εζήτησε να διαβιβάσω το ταχύτερον δυνατόν στον Στρατηγόν Ζέρβαν παράκλησίν του δια μίαν μυστικήν μεταξύ των συνάντησιν εις τόπον και χρόνον οριζόμενον υπό του Ζέρβα και αν τούτο ήτο απολύτως αδύνατον, δια συνάντησιν των δύο Επιτελαρχών τουλάχιστον. Το πράγμα αυτό το εθεώρει απολύτως αναγκαίον. 
                 Την νύκτα της 14ης Ιουλίου 1944 ανεχώρησα δια δευτέραν φοράν από τα Ιωάννινα δια το Στρατηγείο του Ζέρβα, με συγκεκριμένην αποστολήν να επιτύχω συνάντησιν του Στρατηγού Λάντς με τον Ζέρβαν, δια την οποίαν επείγετο άμεσα ο Λάντς. Κατά την δευτέραν αυτήν συνάντησίν μου με τον Ζέρβαν στο Αρχηγείον του στα Δερβίζιανα, του ανακοίνωσα την ικανοποίησιν του Λάντς δια την επιτευχθείσαν μεταξύ των συννενόησιν και πρότασιν του δια μίαν μεταξύ των συνάντησιν. Ο Στρατηγός Ζέρβας μου εδήλωσε ότι η συνάντησις αυτή δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί κατ’ ουδένα τρόπον. Επειδή όμως εκρίθη επικίνδυνον να απορριφθεί ωμά και απερίφραστα η πρότασις του Λάντς, ο Στρατηγός Ζέρβας μου συνέστησεν και πάλιν την γνωστήν μέθοδον της παρελκύσεως. 
               Κατά την επιστροφήν μου εις Ιωάννινα, μετέφερα 700 χρυσάς λίρας (200 του Μπακατσέλου και 500 δια την ΕΕΑ Ιωαννίνων) και έναν μεγάλον σάκκον (τσουβάλι) προκηρύξεων Αγγλικής προελεύσεως εις Γερμανικήν γλώσσαν συντεταγμένας, αναφερόμενας εις τας ήττας των Γερμανών εις το Δυτικόν Μέτωπον. Αι προκηρύξεις αυταί έδει να ριφθώσιν εις τους Γερμανικούς Στρατώνας των Ιωαννίνων, και να τοιχοκολληθούν κατά την διάρκεια της νυκτός. Μόνον το “άνευ προηγουμένου” θράσος μου με έσωσε από άμεσον σύλληψιν εκ μέρους Γερμανού ανθ/γού των SS. Ο Λάντς, τον οποίον συνήντησα την εσπέραν, εξεδήλωσε την δυσφορίαν του δια την αναβολήν του καθορισμού της ημερομηνίας συναντήσεως του με τον Στρατηγόν Ζέρβαν.
                      Ανεχώρησα στενοχωρημένος και έσπευσα να συναντήσω τον γνωστόν Αυστριακόν ανθ/γόν δια να πληροφορηθώ τυχόν αποφάσεις του Λάντς. Εμείναμε σύμφωνοι να συναντηθώμεν την επομένην οπότε και θα με επληροφορεί δια τας πάσης φύσεως αποφάσεις του Λάντς. Την επομένην επληροφορήθην από Αμπρουσέρ ότι ο Λάντς ουδέν εσκέπτετο εναντίον των ΕοΕΑ, και ότι ευρίσκετο εις αμηχανίαν. Πάντως ο Αμπρουσέρ μου συνέστησεν να μην απομακρυνθώ από τα Ιωάννινα διότι κατά πάσαν πιθανότητα θα με αναζητούσε ο Λάντς, δια σοβαρωτάτην αποστολήν.
                     Την νύκτα της 19ης Ιουλίου 1944 εκλήθην εσπευσμένως από τον Λάντς και παρεκλήθην να επισκεφθώ επειγόντως τον Ζέρβα και να του τονίσω την ανάγκην αμέσου συναντήσεώς των. Επίσης, ο Στρατηγός Λάντς μου εζήτησε να πείσω τον Στρατηγόν Ζέρβα να μεσολαβήσει ώστε να επιτευχθεί μία συνάντηση του Συν/χου Τόμ Μπάρνες, υπαρχηγού της Συμμαχικής Αποστολής στην Ελλάδα, μαζί του. Ακόμη ο Λάντς μου εζήτησε να πληροφορηθεί τις απόψεις του Ζέρβα, δια μίαν συνδυασμένην επιχείρησιν Γερμανών – ΕοΕΑ εναντίον του ΕΛΑΣ, προτείνων μάλιστα δύο σχέδια προς τούτο. “Άμεσος απάντησις Ζέρβα: “Αι επιχειρήσεις κατά τον ΕΛΑΣ ν’ αναληφθούν υπό των Γερμανών”. Απάντηση ξερή και κατηγορηματική στο δήλλιμα που του έθεσε ο Λάντς. Ως προς την ζητηθείσαν μεσολάβησιν του δια συνάντησιν Μπάρνες-Λάντς, ο Στρατηγός Ζέρβας μού συνέστησεν να απευθυνθώ απ’ ευθείας προς τον Μπάρνες”.
                     Επειδή όμως ο Τόμ απουσίαζε από τα Δεκεμβριανά και επανήλθε την επομένην 21-7-44 τότε μόνον τον συνήντησα και υπέβαλα εις αυτόν την πρότασιν του Λάντς. Ο Τόμ επεφυλάχθη να απαντήσει αμέσως. Εζήτησε την έγκρισιν του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και μόνον το απόγευμα της 23-7-44 απάντησεν ότι δέχεται να συναντηθεί με τον Λάντς. Η πρώτη συνάντησις θα ήτο ανεπίσημος και άνευ υποχρεώσεως συνεχίσεώς των. Κατά φυσικήν δε συνέπειαν τελείως μυστική. Ο ίδιος ο Τόμ θα έκρινεν μετά την πρώτην συνάντησιν εάν και κατά πόσον θα συνεχίζοντο αυταί. Ο Τόμ μού εζήτησε να τον πληροφορήσω το θέμα για το οποίο θα συνεζήτουν. Εδήλωσα άγνοιαν, ως ήτο η πραγματικότης. Εξήγησα του Τόμ ότι από προσωπικήν μου, τελείως όμως ανεύθυνον γνώμην, εφρόνουν ότι θα συνεζητείτο το ζήτημα της Ελλάδος και ίσως επεξετείνετο. Ο Τόμ εζήτησε να πληροφορηθεί εάν υπήρχε σχέσις και επαφή Λάντς-Ζέρβα ή εάν ο Ζέρβας γνωρίζει τας πρός αυτόν προτάσεις του Λάντς. Κατά προηγούμενην σύστασιν του Ζέρβα απάντησα αρνητικώς εις αμφοτέρας τας ερωτήσεις. 
                       Προ της αναχωρήσεως μου ο Τόμ με κατέστησεν προσεκτικόν και μου επεσήμανε την ανάγκη απολύτου εχεμυθείας. Αναχώρησας από Τόμ επεσκέφθην κρυφίως Ζέρβαν και τον ενημέρωσα επί των απαντήσεων του Τόμ. Ο Ζέρβας με διέταξε να μεταδώσω εις Λάντς την απάντησιν του Τόμ και τανάπαλιν, θέτοντας προηγουμένως υπόψη του κατά πρώτον και έπειτα να τις διαβιβάσω στους ενδιαφερομένους. Η συνάντησις Ζέρβα-Λάντς θα ελάμβανε χώραν μετά την τοιαύτην Λάντς-Τόμ. (Εις την πραγματικότητα βέβαια ποτέ δεν θα παραγματοποιείτο η υπόσχεσις αυτή. Ήτο και θα έμενε υπόσχεσις ανεκτέλεστος). Το εσπέρας της 25-7-44 συναντήθην με τον Λάντς. Δυστυχώς όμως, ο Λάντς τώρα πλέον δεν ηδύνατο να συναντηθεί επισήμως, διότι απεκαλύφθη το βράδυ της 25-7-44 ότι ο Λάντς περιλαμβάνετο μεταξύ των μεμυημένων εις την κατά του Χίτλερ απόπειραν δολοφονίας του. Μετά δε την καταστολήν του κινήματος ουδέν ηδύνατο να κάμη. Ο Λάντς ελυπήθη δια την αναβολήν της συναντήσεως του με τον Ζέρβαν, όταν όμως δι’ άλλην μία φοράν το διαβεβαίωσα ότι θα πραγματοποιείτο η συνάντησις το επίστευσεν. Επί τη ευκαιρία τον παρεκάλεσα κατά την επικείμενην συνάντησιν με τον Τόμ να με πληροφορήσει επί των προτάσεων, σκέψεων και απόψεων του Τόμ και μου υπεσχέθη να το κάνει.
                    Τελικώς ο Λάντς απεφάσισεν την εκτέλεσιν της κατά του ΕΛΑΣ επιχείρησιν, με τας μονάδας του, εφ’ όσον ο Ζέρβας δεν εδέχθη ούτε καν να το συζητήσει. Η συνάντησις Τόμ-Λάντς θα εγένετο στα Ιωάννινα όπου θα ηδύνατο να οδηγηθεί ο Τόμ εν απολύτω ασφαλεία ή εις οιονδήποτε σημείον εις ον επαφίετο η επιλογή. Αμφότεροι θα εδεσμεύοντο με τον λόγον της τιμής των. Ο Λάντς θα ελάμβανε παν μέτρον ασφαλείας, ως και ότι ο Λάντς έθετε εις την διάθεσιν του Τόμ το αυτοκίνητόν του με οδηγόν τον ίδιον ή εμέ ή ίππον, αναλόγως της προτιμήσεως του Τόμ.
                         Ο Ζέρβας με διέταξε: 1) Να υποβάλω νέο πρόσθετο Δελτίο Πληροφοριών για την περιοχή που θα γίνει η επιχείρηση. 2) Σχεδιάγραμμα και Δελτίον περί ακριβούς δυνάμεως οπλισμού, πυροβόλων κλπ της παρά του Εμίν Αγά εγκαταστημένης Γερμανικής διλοχίας (Διλοχία υπό Δ/ση Ταγματάρχου, 3 πεδινά πυροβόλα των 10,5 – 3 αντιαρματικά, πολυβόλα κλπ). 3) Συνέχισιν διαπραγματεύσεων με Γερμανούς προς παραπλάνησιν των και καμουφλάζ μελετωμένης επιχειρήσεως. Διαβεβαίωσα Λάντς, ότι η συνάντησις Τόμ Μπάρνες θα γίνει 20-25 Αυγούστου εις τόπον και χρόνον που θα υποδείξουν οι Γερμανοί και αμέσως θα επακολουθήσει συνάντησις Ζέρβα-Λάντς. Την 8/8/44 υπέβαλα εις τον Γενικόν Αρχηγόν των ΕοΕΑ το Δελτίον Πληροφοριών και το πλήρες σχεδιάγραμμα που μου ζητήθηκαν για την διλοχία του Εμίν Αγά. Ξημερώματα 17.8.44 εξεδηλώθη επίθεσις φαλαγγών 1) Επί οδού Ιωαννίνων-Άρτης, 2) Παραμυθιάς-Μενίνας, 3) Ιωαννίνων-Μετσόβου και του Κόμβου Μενίνας, που είχε καταστεί από τους Γερμανούς οχυρό.
                            Επανήλθα εις Ιωάννινα εσπέρας 18.8.44. Παρά τας προσπαθείας μου δεν επέτυχα να δικαιολογήσω τον Ζέρβα και τον Τομ. Την επομένην επληροφορούμην εμπιστευτικώς από Αμπρουσέρ ότι ο Λάντς απεφάσισεν εκκαθαριστικήν επίθεσιν εναντίον των ΕοΕΑ, με κύριαν προσπάθειαν από Πρέβεζα προς Αμμουδιά, Σπλάντζα, Καναλάκι, όπου προσέγγιζαν τα αγγλικά αποβατικά, τα οποία μετέφεραν οπλισμόν, ιματισμόν, υπόδυσιν κλπ. Αντικειμενικός σκοπός των Γερμανών κατάληψις αυτής της περιοχής μέχρι Ηγουμενίτσης. Δια κατεπειγούσης λεπτομερούς και εκτεταμένης αναφοράς μου, παραληφθείσης υπό του Επιτελάρχου των ΕοΕΑ τότε Συντ/χου Ολυμπίου, εγνώρισα την μελετημένην Γερμανικήν επιχείρησιν. Η έγκαιρος κινητοποίησις των δυνάμεων των ΕοΕΑ απέκρουσε και απεσόβησε τον κίνδυνόν”.
Αυτό είναι το μνημόνιο του Αστέριου Μιχαλάκη, που αναφέρεται στις διαπραγματεύσεις του Λάντς προς τον Ζέρβα, οι οποίες έλαβαν χώρα τον Ιούλιο του 1944. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι μέσα σε 40 ημέρες που κράτησαν αυτές οι επαφές με πρωτοβουλία των Γερμανών, έγιναν 25 μάχες μεταξύ ΕΔΕΣ-Γερμανών! Σκοπός του Ζέρβα ήταν αφενός να αποφύγει μία ακόμη σφοδρή επίθεση των κατακτητών και αφετέρου να σώσει τον άμαχο πληθυσμό από φοβερά αντίποινα. Άλλωστε, ο αρχηγός των ΕΟΕΑ εφήρμοσε αποκλειστικά τις διαταγές των συμμάχων κάτι που έχουν επισημάνει επανειλημμένα ο Κρίς Γουντχάουζ αλλά και ο ιστορικός Χάγκεν Φλάισερ. Επιπλέον αξίζει να επισημάνουμε ότι κατά την διάρκεια αυτών των επαφών, πέρα από τις επιθέσεις των δυνάμεων του Ζέρβα στους ναζί και οι τελευταίοι απέβλεπαν στην οριστική διάλυση των δυνάμεων του ΕΔΕΣ. Χαρακτηριστικό αυτών των προθέσεων τους είναι το παρακάτω έγγραφο του Γραφείου Επιχειρήσεων, του Ανωτάτου Γερμανικού Αρχηγείου Στρατιών Ε, με αριθμό 6396-απόρρητο παράτημα 92 και ημερομηνία 8/7/1944, προς τον Στρατιωτικό διοικητή Ν.Α. Ευρώπης: “Ο πράκτοράς μας με τον Ζέρβα ανακρίθηκε εντατικά από τους Άγγλους πριν λίγο καιρό. Οι Άγγλοι γνωρίζουν με βεβαιότητα τις μέχρι τώρα συμφωνίες ανάμεσα στον Ζέρβα και σε μας. Συνεπώς πιο έντονη πίεση στον Ζέρβα, από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει. Σύμφωνα με τα πιο τελευταία μηνύματα, ο Ζέρβας παραμερίσθηκε από τους Άγγλους. Η αιφνιδιαστική επίθεση των ομάδων του Ζέρβα σε όλα τα μέτωπα αφήνει να διαφανεί ο σκοπός των Άγγλων να καθηλώσουν τις δυνάμεις μας μέσα στα όρια της περιοχής και να επιτύχουν έτσι ίσως για τον εαυτό τους πιο ευνοϊκές συνθήκες για απόβαση (στην Ν., Β. και Δ. Ελλάδα). Οι ομάδες του Ζέρβα, στις οποίες έχουν εισχωρήσει οι Άγγλοι σε μεγάλο βαθμό και τις καθοδηγούν, αποτελούν μακροπρόθεσμα μεγαλύτερο κίνδυνο από τις κομμουνιστικές ομάδες, οι οποίες προς το παρόν είναι κακά οργανωμένες και εφοδιάζονται με δυσκολία πάνω στα ψηλά βουνά. Εκτός αυτού, ο Ζέρβας ελέγχει τμήμα της ακτής που είναι κατάλληλο για απόβαση και εφοδιασμό. Συνεπώς η Ανωτάτη Διοίκηση της Ομάδας Στρατού Ε, θεωρεί ότι είναι απολύτως απαραίτητο μετά την λήξη της επιχειρήσεως “Σταυραετός” να συντριβούν τώρα οι Ομάδες του Ζέρβα, για να δημιουργηθούν ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για την άμυνά μας στην Δ.Ελλάδα”.