Τα γεγονότα του φθινοπώρου του 1943 όμως αποτελούν απόδειξη του οργανωμένου πλέον σχεδίου του ΚΚΕ για εξαπόλυση εμφυλίου πολέμου πριν την αποχώρηση των Γερμανών, ώστε να καταλάβει την πολιτική εξουσία την στιγμή της απελευθέρωσης. Έχει προηγηθεί λίγες βδομάδες νωρίτερα ο αφοπλισμός της ιταλικής Μεραρχίας Πινερόλο. Ο ΕΛΑΣ είχε κατοχυρώσει τα 9/10 των όπλων. Η Αριστερά για πρώτη φορά στην Ελλάδα είχε υπεροχή των όπλων, είχε δηλαδή τον τρόπο να επιβάλει την κυριαρχία της [1]. Κάτι το οποίο επεδίωξε συνειδητά ένα χρόνο πριν την αποχώρηση των Ναζί. Ο Θόδωρος Μακρίδης στην έκθεσή του ομολογεί πως ο Σιάντος, σαν ηγέτης του ΚΚΕ, είχε αποφασίσει τη δυναμική επικράτηση του ΕΛΑΣ, έναντι του μοναδικού αντιπάλου (ΕΔΕΣ), μαζί με τη σύμφωνη γνώμη του Άρη Βελουχιώτη και Ανδρέα Τζήμα πιστεύοντας ότι τότε ήταν η κατάλληλη στιγμή μια και οι Γερμανοί ετοιμάζονταν για αποχώρηση. Γράφει χαρακτηριστικά ο Μακρίδης: “Ο αγών κατά του ΕΔΕΣ απεφασίσθη, εν απουσία εις Μακεδονίαν του στρατιωτικού Αρχηγού υποστρατήγου Σαράφη, υπό των σ. Αθ. Κλάρα και Α. Τζήμα την 9ην Οκτωβρίου, […], το μέν Γεν. Στρατηγείον εν τω συνόλω του (εις τα 3 δεκαήμερα δελτία του πληροφοριών Οκτωβρίου 1943 σωζόμενα εις το αποκρυβέν αρχείον του Γ.Σ.) ηρμήνευσεν την εκ Ν. πρός Β. κίνησιν των γερμανικών φαλάγγων ως εκκένωσιν της Ελλάδος, παρά τας αντιθέτου οδηγίας της Κ.Ε. …” [2]. Επομένως από την πρώτη στιγμή το ΚΚΕ μέσω του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ επεδίωκε πρωτίστως την κατάληψη της πολιτικής εξουσίας και όχι τον απελευθερωτικό αγώνα, τουλάχιστον εφόσον αυτός δεν εξυπηρετούσε τον βασικό του σκοπό.
Για τη σίγουρη επιτυχία του ΕΛΑΣ χρησιμοποιήθηκε η κομμουνιστική προπαγάνδα κατασπίλωσης όλων των μη εαμικών οργανώσεων. Επιπλέον, το ΕΑΜ έχοντας τον απόλυτο έλεγχο του ραδιοφώνου στην ελεύθερη Ελλάδα, δεν άφηνε να περνάνε τα μηνύματα του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής που κατηγορούσαν ουσιαστικά το ΕΑΜ για την αντισυμμαχική του συμπεριφορά στον αγώνα κατά του ναζισμού [3]. Πέρα από τη συστηματική προπαγάνδα, ο ΕΛΑΣ Ηπείρου με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, συμφώνησε εκεχειρία με τους κατακτητές διάρκειας 15 ημερών (6-20 Οκτωβρίου), με στόχο να αφανίσει την οργάνωση του ΕΔΕΣ, του τελευταίου εμποδίου για την κατάληψη της εξουσίας. Έχουν γραφεί και ειπωθεί πολλά για την συμπεριφορά του ΕΛΑΣ και του Άρη Βελουχιώτη από αντάρτες όλων των οργανώσεων και μέλη της Συμμαχικής αποστολής. Η ουσία της διαταγής του Καπετάνιου του ΕΛΑΣ ωστόσο, αποτελεί την καλύτερη απάντηση για το ερώτημα ποιος ήταν ο πραγματικός σκοπός του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Η διαταγή του Βελουχιώτη καλούσε τους αντάρτες του ΕΛΑΣ να μη πολεμούν τους Γερμανούς αλλά τον ΕΔΕΣ του Ζέρβα:
“Ως υπεύθυνος διαχειριζόμενος το ζήτημα της εκκαθαρίσεως του ΕΔΕΣ, επί των υμετέρων ενεργειών έχω να παρατηρήσω: α) Πολιτικής και από στρατηγικής και τακτικής άποψης του πολέμου μας εναντίον του εσωτερικού (Ζέρβας – αντίδραση) και εξωτερικού (Γερμανοί) εχθρού, η ενέργειά σας να αποσύρετε τις εναντίον του ΕΔΕΣ δυνάμεις για να συμπτύξετε και προβάλετε αντίσταση προς Μέτσοβον ενεργούντες Γερμανούς, είναι απολύτως εσφαλμένη και ασύμφορος. β) Κατά την γνώμη μου είναι χίλιες φορές προτιμότερο να διανοίξουν οι Γερμανοί την οδόν Ιωαννίνων – Μετσόβου – Καλαμπάκας, παρά να εξακολουθήσει υφιστάμενος ο ΕΔΕΣ, έστω για μια βδομάδα ακόμη. γ) Γι’ αυτό εντέλλομαι όπως άμα λήψει παρούσης διατάξητε αμέσως τον Καβαλάρη, απαλλασομένου του εφεδρικού και συμπληρουμένης της δυνάμεως του δια δυνάμεων ενεργού ΕΛΑΣ, ωστέ να έχει 300 άνδρας τουλάχιστον, να κινηθή ταχύτατα προς θέση Πλάκα και εκείθεν δράση εναντίον Εδεσιτών, λαμβάνων επαφήν με τα υμέτερα τμήματα και υπό τας διαταγάς μου, του λοιπού αποτελούσης της δυνάμεώς του μέρους του υπ’ εμέ ανεξαρτήτου εκκαθαριστικού συγκροτήματος. δ) Αναφέρατε δια του ιδίου συνδέσμου λήψιν παρούσης και έναρξιν εκτελέσεως“.
Είναι ξεκάθαρο, δια χειρός Άρη Βελουχιώτη, πως η αντίσταση κατά των εχθρών Γερμανών χαρακτηρίζεται “απολύτως εσφαλμένη και ασύμφορος”. Την ίδια ώρα που η VIII Μεραρχία του ΕΛΑΣ Ηπείρου συνθηκολογούσε στην ευρύτερη περιοχή των Τζουμέρκων με τους Γερμανούς, ο Άρης Βελουχιώτης καλούσε τους αντάρτες του να παύσουν να χτυπούν τους κατακτητές και να επικεντρωθούν στον ΕΔΕΣ. Παρόλο τον διμέτωπο που αντιμετώπισε ο ΕΔΕΣ κατάφερε να επιβιώσει και από την προπαγάνδα του ΕΑΜ, που τον παρουσίαζε συνεργαζόμενο με τους Γερμανούς! Σχετικά με την διαταγή, ο Γρηγόρης Φαράκος είχε υποστηρίξει ότι αυτή ήταν πλαστή [4]. Όμως επιβεβαιώνεται απόλυτα από την Γενική Έκθεση του ίδιου του Καπετάνιου του ΕΛΑΣ, όπου αναφέρει και εκεί: “Πρίν φτάσουμε στους Καλαρύτες, μάθαμε ότι η VIIIη είχε “διαφύγει” και βρισκότανε στο Χαλίκι. Μ’ έκτακτο σύνδεσμο έφιππο, της στείλαμε διαταγή και τα τμήματά της να προωθήση σ’ εμάς και τον Καβαλάρη πούτανε κοντύτερά μας, να διατάξη νά ρθη σε μας. Ώσπου να πάρουμε απάντηση απ’ τον σύνδεσμό μας, πήραμε σημείωμά της με δικό της σύνδεσμο, ότι εθεώρησε σκόπιμο να εγκαταλείψη τον αγώνα εναντίον των ΕΔΕΣιτών, γιατί δέχθηκε επίθεση και απ’ τους Γερμανούς κι’ έπρεπε … “εκείνους ν’ αντιμετωπίση”. Στείλαμε άλλο σύνδεσμο. Κακίζαμε την ανωτέρω απόφασή της, και την διετάξαμε ν’ αγωνιστεί αμυντικώς κατά των Γερμανών και με γραμμή συμπτύξεως προς ημάς, στέλνοντας όμως το γργηγορώτερο τα διαθέσιμα τμηματά της (Καβαλάρη κυρίως δυνάμεως 350 ανδρών) σε μάς”.
Επιπλέον, αν ήταν πλαστή δεν θα την δημοσίευε ο Σόλωνας Γρηγοριάδης, ιστορικός του ΕΛΑΣ, σε τέσσερις συνέχειες στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, τον Οκτώβριο του 1982. Τα γεγονότα είναι πλέον συγκεκριμένα και ανεπίδεκτα αμφισβήτησης…
Παραπομπές:
[1] Σόλωνας Γρηγοριάδης, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, τόμος Α’, σ. 385.
[2] Γρηγόρης Φαράκος, Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία, τόμος Β’, σ. 170.
[3] Θέμης Μαρίνος, Ο Εφιάλτης της Εθνικής Αντίστασης, τόμος Β’, σ. 246, 254.
[4] Γρηγόρης Φαράκος, Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία, τόμος Α’, σ. 167.
Πηγές
1) Κώστας Ιωάννου, Η αλήθεια από τον Άρη.
2) Κώστας Ιωάννου, Πως πλαστογραφείται η ιστορία της Αντίστασης.
3) Σόλωνας Γρηγοριάδης, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας.
4) Γρηγόρης Φαράκος, Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία.
5) Θέμης Μαρίνος, Ο Εφιάλτης της Εθνικής Αντίστασης.
6) Κρίς Γουντχάουζ, Το μήλο της Έριδος.
7) http://ellhnikaxronika.blogspot.gr/2013/02/1943.html