Φέτος η χρονιά είναι ιδιαίτερη και σημαντική για τον Ελληνισμό. Στα 200 χρόνια από την Επανάσταση προβάλλονται ήδη αφιερώματα και ειδικές εκδόσεις για την Εθνεγερσία. Μέσα σ’ αυτές τις ποικίλες προσπάθειες, βρίσκεται και μια δική μου εργασία που θέτει το ερώτημα πόσο καλά περνούσαμε στην Τουρκοκρατία. Η θεματική περίοδος ξεκινάει από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης φτάνοντας μέχρι τα Σεπτεμβριανά του 1955. Continue reading ““Περνούσαμε καλά στην Τουρκοκρατία;” Νέο βιβλίο”
Πίνακας του Νικόλαου Γύζη για το Κρυφό Σχολειό.
**Επετειακή Εργασία των κ.κ. Κωνσταντίνου Χασόγια & Σπυρίδωνα Σπυρόπουλου, πτυχιούχων της Θεολογικής Σχολής/ Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του Ε.Κ.Π.Α.
*Οι συντάκτες του παρόντος ιστορικού αφιερώματος, εκφράζουν την ευαρέσκεια τους, για τις πολύτιμες συμβουλές και τις διορθώσεις στην Δρ. Αθηνά Κονταλή, διδάσκουσα της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
Αποτελεί κοινό τόπο η διαπίστωση ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία υπήρξε η «Φρουρός και Τροφός» του έθνους μας ανά τους αιώνες. Οι Ρωμηοί – Έλληνες αμέσως μετά τον θάνατο του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΙΑ’ Παλαιολόγου και την άλωση της Πόλης την 29η Μαΐου 1453 από τους Οθωμανούς, περίμεναν την ανάσταση του σκλαβωμένου Γένους. Το Γένος χρειαζόταν μία δύναμη που θα εμπόδιζε την αλλοτρίωσή του και θα εξασφάλιζε την επιβίωση και ανάκαμψή του. Αυτή τη δυσκολότατη αλλά και αναγκαιότατη αποστολή ανέλαβε η Εκκλησία, ως Εθναρχία[1].Για να κατανοήσει κάποιος το έργο που καλούνταν να αναλάβει η Εκκλησία, αναφέρεται μόνο ότι ο απλός λαός συχνά προσφωνούσε τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ως «Αυθέντη και Βασιλέα», επειδή στην ψυχή του υπόδουλου Γένους είχε καταλάβει τη θέση του ηρωικού νεκρού αυτοκράτορα[2]. Continue reading “Η συμβολή της Ορθόδοξης εκκλησίας στην Εθνεγερσία του 1821”
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού
Η προετοιμασία του ξεσηκωμού του Ελληνισμού βρήκε κατά τύχη έναν ανέλπιστο σύμμαχο, που άθελά του βοήθησε στην προστασία του ξεκινήματος της Εθνεγερσίας του 1821. Ο σύμμαχος αυτός ήταν ο πασάς των Ιωαννίνων, ο Αλής.
Κατά καιρούς έχουν γραφεί πολλά για τη σχέση του Αλή πασά με τη Φιλική Εταιρεία, άλλα τελείως φανταστικά και άλλα με δόση αλήθειας. Πως βοήθησε, λοιπόν, ο Αλή πασάς την Ελληνική Επανάσταση του 1821, έστω και αν αυτό έγινε από σύμπτωση συμφερόντων;
Τον Μάιο του 1820 ο Αλή πασάς πέφτει στη δυσμένεια του Σουλτάνου Μαχμούτ. Ο τελευταίος εκδίδει το “Χάτι-Σερίφ”, δηλαδή φιρμάνι κατά του Πασά των Ιωαννίνων, που τον κηρύττει ένοχο προδοσίας και απαιτούσε τη προσωπική παρουσία του Αλή στην Κωνσταντινούπολη εντός 40 ημερών. Ο Πασάς των Ιωαννίνων με τη γενικότερη πολιτική αυτονομίας του αποτελούσε έναν απρόβλεπτο αντίπαλο για τον Σουλτάνο. Αφορμή για την έκδοση φιρμανιού κατά του Αλή, υπήρξε το μίσος του τελευταίου έναντι του Ισμαήλ Πασόμπεη, Τούρκου πρόκριτου των Ιωαννίνων, που είχε διαφύγει μυστικά στην Βασιλεύουσα για να γλιτώσει από το μένος του.
του Αντιστράτηγου ε.α. Γεωργίου Τζουβαλά,
ιστορικού συγγραφέα
Νέα Σμύρνη 7/3/2021
Δεν θα πάω σε Μαραθώνα, Θερμοπύλες, Πλαταιές και Σαλαμίνα. Τα ονειροπολήματα των εξ Ανατολών γειτόνων μας περί Γαλάζιας πατρίδας και αι έξοδοι πολεμικών τους πλοίων στο Αιγαίο μου θυμίζουν τα παρόμοια με το «Μαρε Νόστρουμ» του Μουσολίνι. Κυρίως δε την αρχιστρατηγία του τον Μάρτιο του 1941 στο αλβανικό μέτωπο. Αυτοί που το έπαιζαν επιτήδειοι ουδέτεροι τότε και έβαζαν εξοντωτικούς φόρους (VARLIK), στους ομογενείς μας στην Κωνσταντινούπολη αντιγράφουν σήμερα τον Μουσολίνι και τον Χίτλερ.
Εμείς φυσικά δεν ξεχνάμε τις λαμπρές σελίδες των πλησιέστερων προγόνων για τους οποίους ο Ελύτης ζήτησε από όλο τον κόσμο να μη λησμονεί. Μιά και βρισκόμαστε στο μήνα Μάρτιο και ζουν ακόμα λίγοι με τσακισμένα κόκκαλα αλλά ψυχές αδούλωτες ας πούμε , ας πούμε στον Ερντογάν για τα παθήματά των ομοίων του, μήπως και το σκεφτεί καλύτερα και σταματήσει τις απειλές προς την πατρίδα μας. Να του θυμίσουμε ότι στις «γαλάζιες πατρίδες» που ορέγεται, παραδόθηκε ο στόλος του Μουσολίνι στους συμμάχους της Ελλάδος με επικεφαλής τους επιζώντες του Εύδρομου ‘’Βασίλισσα Όλγα’’ και τον τσακισμένο ‘’ Αδρία’’. Παλαιότερα οι Τούρκοι είχαν γνωρίσει και τους χειριστάς του Αβέρωφ με τον Κουντουριώτη. Continue reading “Η Ελλάδα έδωσε τη νίκη”
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού
Η πύλη του Ιτς Καλέ την ημέρα της απελευθέρωσης το 1913.
Τα θρυλικά Γιάννενα. Η πρωτεύουσα της Ηπείρου απελευθερώθηκε τον Φεβρουάριο του 1913 από τα στρατεύματα του Αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου. Ο ένδοξος Ελληνικός Στρατός μεγάλωνε ξανά την Ελλάδα και γλίτωνε την Ήπειρο και τη Μακεδονία από την τουρκική σκλαβιά αιώνων. Continue reading “Τα Γιάννενα ελεύθερα (1913-1944)”
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού
*Ιδιαίτερες ευχαριστίες στην οικογένεια Αγόρου για την άμεση προθυμία και την ευγενική παραχώρηση φωτογραφικού και αρχειακού υλικού.
Ο Γεώργιος Αγόρος αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες αντιστασιακούς. Αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού που πολέμησε στα βουνά της Πίνδου κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940. Στα χρόνια της κατοχής διακρίθηκε σαν διοικητής των τμημάτων του Αρχηγείου Βουργαρελίου, συμμετέχοντας στην επιχείρηση Animals το θέρος του 1943 αλλά και στον κατοχικό εμφύλιο πολεμώντας αμυνόμενος με τον ΕΛΑΣ στο Βουργαρέλι και στη Νεράϊδα τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς. Τον Μάρτιο του ’44 το τμήμα του μετονομάστηκε σε 3/40 Σύνταγμα Ευζώνων των ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ και έγραψε χρυσές σελίδες στην Ιστορία της Αντίστασης κατά των Γερμανών και των Αλβανοτσάμηδων το καλοκαίρι του 1944. Continue reading “Γεώργιος Αγόρος, ο αετός των Τζουμέρκων (pdf)”
Γράφει στα Θέματα Ελληνικής Ιστορίας ο Ιωάννης Δασκαρόλης
Η νέα βιογραφία του Ναπολέοντα Ζέρβα από τον Γιάννη Αθανασόπουλο είναι ένα βιβλίο που περιμέναμε καιρό. Ο Αθανασόπουλος έχει ήδη στο ενεργητικό του μια σειρά από μελέτες για την Κατοχή, τον Ναπολέοντα Ζέρβα και την δράση του ΕΔΕΣ, αρθρογραφεί τα τελευταία χρόνια στον ιστότοπο istorikaxronika.com κυρίως για ζητήματα που αφορούν την Εθνική Αντίσταση και τον ΕΔΕΣ, ενώ είναι και υπεύθυνος του ιστορικού αρχείου του Πανελληνίου Συνδέσμου Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης – Ναπολέων Ζέρβας από το 2012.
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού
Είτε μας αρέσει είτε όχι ο δικτάτορας Μεταξάς ήταν ο άνθρωπος που είπε το ΟΧΙ, δηλαδή ο πρώτος Έλληνας αντιστασιακός, ο οποίος αρνήθηκε να υποταχθεί στις δυνάμεις του Άξονα. Την ίδια ώρα, οι κατ’ επάγγελμα “αντιστασιακοί” ήταν δέσμιοι της συμφωνίας που είχε πραγματοποιήσει ο “πατερούλης” με τον Χίτλερ. Μέχρι την επιχείρηση “Μπαρμπαρόσα” όλως περιέργως από το Κόμμα δεν είχε ειπωθεί ούτε λέξη για αντίσταση. Οι συγκεκριμένοι σύμμαχοι είχαν πολλά κοινά στις ολοκληρωτικές αντιλήψεις τους αλλά το πιο σημαντικό ήταν η παγκόσμια εξουσία. Continue reading “Ιωάννης Μεταξάς: ο πρώτος Έλληνας αντιστασιακός”
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού
Ο Σπυρίδων Σπυρομήλιος γεννήθηκε το 1864 στην Θήβα ή σύμφωνα με άλλες πηγές στη Χειμάρα. Τα μαθητικά του χρόνια ωστόσο, τα πέρασε στην Αθήνα όπου τελείωσε το Γυμνάσιο. Κατόπιν εισήχθη στη Ναυτική Σχολή Κεφαλονιάς, όπου ταξίδεψε σε πολλά λιμάνια της Ευρώπης. Ονειρευόταν να γίνει ναυτικός καριέρας και να σπουδάσει στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων. Για τον λόγο αυτό, επέστρεψε στην Αθήνα και επιδίωξε να εγγραφεί στη Σχολή αλλά δεν το κατάφερε καθότι είχε ξεπεράσει το 19ο έτος της ηλικίας του. Τα παιχνίδια της μοίρας και τα εμπόδια πολλές φορές γίνονται για καλό. Στην περίπτωση του Σπυρομήλιου του άνοιξαν το δρόμο για να επιτέλεσει το καθήκον του συμμετέχοντας πάντα αποφασιστικά στους εθνικούς αγώνες του Ελληνισμού. Continue reading “Σπύρος Σπυρομήλιος ~ Από τον Μακεδονικό στον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα”
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού
Λίγο πριν την προβολή των δύο τελευταίων επεισοδίων της ιστορικής σειράς “Το Κόκκινο Ποτάμι”, θεώρησα πρέπον να εκφράσω κάποιες σκέψεις για την συμβολή της σειράς. Αρχικά, αξίζουν συγχαρητήρια σε όσους πήραν την πρωτοβουλία να μεταφέρουν στους τηλεοπτικούς δέκτες το ιστορικό μυθιστόρημα του Χάρη Τσιρκινίδη. Όπως βεβαίως και στους ηθοποιούς για τις εξαιρετικές ερμηνείες αλλά και στους χρηματοδότες της παραγωγής. Continue reading “Το Κόκκινο Ποτάμι ανάχωμα στον αναθεωρητισμό”
