* το παρόν άρθρο αποτελεί προδημοσίευση σχετικής εργασίας που βρίσκεται υπό έκδοση
Στις 12 Οκτωβρίου ο Μελάς σταμάτησε στο χωριό Στάτιστα για να ξεκουράσει τους άνδρες του, ενώ μέσω συνδέσμων έκανε προσπάθειες να συναντηθεί με το τμήμα του Θύμιου Καούδη. Εκεί τους περίμενε ο πρόκριτος του χωριού Ντίνας που ανήκε στο τμήμα Καούδη-Κύρου και μέσω αυτού ορίστηκε συνάντηση του Μελά μαζί τους τα ξημερώματα της 14ης Οκτωβρίου. Ο Ντίνας (Κωνσταντίνος) Στεργίου ενθάρρυνε τον Μελά να διανυκτερρεύσει στο χωριό και να διαμοιράσει τους άνδρες του σε διάφορα σπίτια. Αξίζει να επισημανθεί πως ο Ντίνας λιγότερο από δύο μήνες πριν, ανήκε στο τμήμα του φανατικού Κομιτατζή Μήτρου Βλάχου. Στο χωριό υπήρχε οργανωμένος πυρήνας Βούλγαρων, ενώ παράλληλα κατευθύνονταν από γειτονική περιοχή δυνάμεις Τούρκων στρατιωτών και χωροφυλάκων. Χωρική της Στάτιστας φέρεται να ενημέρωσε τον Μελά για τις τουρκικές κινήσεις. Ο ίδιος δεν πίστευε ότι οι Τούρκοι θα τον καταδίωκαν εφόσουν αυτός και οι άνδρες του δεν θα τους προκαλούσε. Continue reading “Το τέλος του Παύλου Μελά και οι πηγές”→
Είναι γνωστοί οι δεσμοί μεταξύ των αγώνων του Έθνους και της Ορθόδοξης εκκλησίας ή τμήματος αυτής. Στον Μακεδονικό Αγώνα θα μπορούσαμε να πούμε πως η συμπόρευση αυτή ήταν τόσο έντονη και σημαντική για την έκβαση του αγώνα, αφού εξαιτίας της εκκλησίας διατηρήθηκε το φρόνημα των Ελλήνων (ελληνόφωνων και σλαβόφωνων) ακέραιο παρά τις βιαιότητες των Βουλγάρων κομιτατζήδων και εξαρχικών. Continue reading “Ο Χρυσόστομος στον Μακεδονικό Αγώνα”→
Η συμφωνία των Πρεσπών υποστηρίχθηκε από την αριστερά -και όχι μόνο- με ιδιαίτερο ζήλο. Η παράδοση του ονόματος της Μακεδονίας καθώς και η αναγνώριση Μακεδονικής εθνότητας, ιθαγένειας και γλώσσας από την αριστερά και τους συνοδοιπόρους της όμως δεν είναι μια ενέργεια που συνέβη εν έτη 2019.
Ήδη από από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 το ΚΚΕ ζητούσε την ανεξαρτησία της Μακεδονίας και της Θράκης. Ο “Ριζοσπάστης” στις 25 Ιανουαρίου 1925 έγραφε: “Ο Λένιν εκήρυξε και στη πράξη εφήρμοσε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των καταπιεζόμενων εθνοτήτων μέχρις αποχωρισμού από το κράτος όπου είναι προσαρτημένες. Γι’αυτό όλα τα αστικά κόμματα δεν θέλουν να ακούσουν το όνομα του Λένιν στην Ελλάδα, που, διά μέσον του κόμματός μας, ζητεί να πάψη το ανθρωποπάζαρο των πληθυσμών Μακεδονίας και Θράκης και καλεί τους λαούς των ν’αγωνισθούν για ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη και για τη Β.Κ.Ο.”
Την πολιτική αυτή ακολούθησε πιστά το κόμμα καθ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930. Φτάνοντας στα χρόνια της κατοχής αντιλήφθηκε πως η θέση αυτή ήταν εξαιρετικά επιζήμια για την ανάπτυξη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ιδιαίτερα στη Μακεδονία. Γι’ αυτό φαινομενικά αποκήρυξε αυτές τις θέσεις του που προκαλούσαν αντιδράσεις περισσότερο στη βάση των μελών του ΕΑΜ.
Στις επαφές του Τζήμα με εκπροσώπους του Τίτο αλλά και των Αλβανών συντρόφων τον Ιούλιο του 1943, ο πρώτος διακήρυξε πως δεν μπορούσαν να αποδεχθούν το σχέδιο που πρότεινε ο Τέμπο και είχε υπογράψει με τον Βερβέρη για αυτόνομη Μακεδονία που θα εγγυούνταν το υπό σύσταση Βαλκανικό Κοινό Γενικό Στρατηγείο (έμεινε στα χαρτιά) γιατί αυτό θα ήταν ολέθριο λάθος για το ΚΚΕ.
Την ίδια περίπου εποχή κυκλοφόρησε και η συμφωνία Πετριτσίου μεταξύ ΚΚΕ και Κ.Κ Βουλγαρίας που παρέδιδε την Μακεδονία. Το σύμφωνο αυτό αμφισβητείται σήμερα και από σοβαρούς ιστορικούς. Βέβαια είτε το σύμφωνο αυτό ήταν πλαστό είτε όχι η ουσία των σκοπών και των στόχων του ΚΚΕ δεν άλλαξε σχετικά με την αυτονομία της Μακεδονίας, κάτι που επιβεβαιώθηκε με την απόφαση της 5ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ τον Ιανουάριο του 1949. Σε αυτό το σύμφωνο αναφέρεται ο Ζέρβας στην διαμαρτυρία του που δημοσιεύεται στον Επαναστάτη της 17ης Ιουλίου 1944 (Αρχεία Πανελληνίου Συνδέσμου Αγνωνιστών Εθνικής Αντιστάσεως “ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ ΝΑΠ. ΖΕΡΒΑΣ”) καθώς και σε άλλες παρασπονδίες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ:
Μέσα από τα μάτια του Βρετανού αξιωματικού συνδέσμου Νίκολας Χάμμοντ
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού
Η δήλωσή του ήταν χαρακτηριστική: “Τυχόν αναγνώριση της Δημοκρατίας των Σκοπίων με το όνομα “Μακεδονία”, θα αποτελούσε επιβράβευση μιας προσπάθειας παραποίησης της πραγματικότητας και βιασμό της ιστορικής αλήθειας”Continue reading “Μαρτυρία: Ο ΕΛΑΣ και το Μακεδονικό το 1943”→
Με αφορμή την προβληματική -από όλες τις απόψεις-συμφωνία του Ζάεφ και της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και την παραχώρηση του ονόματος της Μακεδονίας θεωρούμε ωφέλιμη μια αναδρομή στο παρελθόν και ιδίως στη θέση του ΚΚΕ-ΕΑΜ-ΕΛΑΣ το 1943 για τη Μακεδονία.
Η συμφωνία ίδρυσης “Κοινού Βαλκανικού Στρατηγείου Ανταρτών”, η συμφωνία Τέμπο – Τηλέμαχου Βερβέρη για “απελευθέρωση της Μακεδονίας” και οι λόγοι μη εφαρμογής της συμφωνίας.
Η καθιέρωση της ονοματοθεσίας “Μακεδονία” στο νεότευκτο κράτος της πΓΔΜ, δεν ακυρώνει απλώς κάθε ιστορική αλήθεια, αλλά ενισχύει τη διαδικασία “μακεδονοποίησης” από ιστορικούς αναθεωρητές των Σκοπίων, που διεκπεραίωναν εντολές εξωσκοπιανών κέντρων”
του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου
ιστορικού
Μόλις χθες έγινε γνωστό εμπιστευτικό τηλεγράφημα των ΗΠΑ , με ημερομηνία 23 Οκτωβρίου 2007, το οποίο υπογράφει ο τότε Επιτετραμένος της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα Thomas M. Countryman. Στο τηλεγράφημα γίνεται λόγος για τη διαδοχή του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, η οποία θα γινόταν από τη στιγμή που δεν βρέθηκε το μόσχευμα που θα έσωζε τη ζωή του Αρχιεπισκόπου.
Έτσι η πρεσβεία των ΗΠΑ θεωρούσε ότι ο Χριστόδουλος θα ήταν νεκρός το πολύ μέσα σε 6 μήνες. Στόχος των Αμερικανών ήταν να επέμβουν, τρόπον τινά, στην εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου, ώστε ο νέος να μην επεμβαίνει στα εθνικά θέματα και συγκεκριμένα στο όνομα που θα έπρεπε να λάβουν τα Σκόπια. Για την ακρίβεια στο τηλεγράφημα γράφεται χαρακτηριστικά: “Η διαδικασία επιλογής ενός διαδόχου κατά πάσα πιθανότητα θα επηρεάσει την συζήτηση θεμάτων πολιτικής, και κυρίως το Μακεδονικό ζήτημα του ονόματος”.Continue reading “Χριστόδουλος για Μακεδονία”→
Με αφορμή τους εορτασμούς για τα 100 χρόνια απο την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης αλλά και τη δράση περίεργων “πολιτιστικών” σωματείων με έδρα τη Φλώρινα, καλό θα ήταν να εξετάσουμε το Μακεδονικό ζήτημα στη βάση του και όχι σαν αποτέλεσμα εξωτερικής πολιτικής συγκεκριμένης κυβέρνησης στις αρχές της δεκαετίας του 1990.Ουσιαστικά ζήτημα στο χώρο της ευρύτερης Μακεδονίας τίθεται με τη λήξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1877-1878). Στις 3 Μαρτίου 1878 υπογράφεται μεταξύ Ρωσίας και Οθωμανικής αυτοκρατορίας η περίφημη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, στη Κωνσταντινούπολη. Απο τους ιστορικούς και τις εφημερίδες της εποχής, το αποτέλεσμα της συνθήκης χαρακτηρίστηκε σαν “ηγεμονία του Πανσλαβισμού” τόσο στο χώρο της Μακεδονίας όσο και στη άμεση πρόσβαση στο Αιγαίο για τους Ρώσους και τους Βούλγαρους. Η συνθήκη μεταξυ άλλων όριζε τα εδάφη απο τη δυτική Μακεδονία (Καστοριά) μέχρι την ανατολική Μακεδονία ( μέχρι και την περιοχή της Καβάλας) υπό βουλγαρική κατοχή και έλεγχο. Ηθικός αυτουργός και όχι μόνο, θεωρείται ο Ρώσος διπλωμάτης και μετέπειτα υπουργός του Τσάρου Νικολάι Ιγνάντιεφ. Οι δικές του ενέργειες παρέδιδαν την μακραίωνη ελληνική Μακεδονία απο τα χέρια των οθωμανών στη κατοχή των Βουλγάρων. Δίκαια ονομάστηκε “νεκροθάφτης του Ελληνισμού”. Όλα αυτά βέβαια άλλαξαν λίγους μήνες μετά με την υπογραφή της συνθήκης του Βερολίνου τον Ιούλιο του 1878 όπου αναγνωριζόταν η ανεξαρτησία μιας μικρής αυτόνομης Βουλγαρίας. Με λίγα λόγια το όνειρο των Σλάβων για έξοδο στο Αιγαίο κονιορτοποιήθηκε μετα απο συνεχόμενες αντιδράσεις των μεγάλων δυνάμεων κ η αξία της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου ήταν για τους Βούλγαρους ότι για τους Έλληνες η συνθήκη των Σεβρών, τιποτε περισσότερο δηλαδή απο ευσεβείς πόθους της κάθε πλευράς.
Με την πάροδο του χρόνου η κατάσταση στα εδάφη της οθωμανικής αυτοκρατορίας γίνοταν όλο και πιο έκρυθμη,οι χριστιανικοί πληθυσμοί στη Μακεδονία ήθελαν να προλάβουν καταστάσεις και να οικειοποιηθούν τα εδάφη της χώρας του Αλέξανδρου μπροστά στην επικείμενη κατάρρευση των οθωμανών. Μέσα σ’αυτό το κλίμα έγινε και η εξέγερση στο Ιλιντεν το καλοκαίρι του 1903. Έλληνες κ Βούλγαροι ξεσηκώθηκαν κατα του δυνάστη τους γρήγορα όμως συγκρούστηκαν και οι ίδιοι καθότι οι Βούλγαροι επεδίωκαν την προσάρτηση τόσο των εδαφών όσο και των σλαβόφωνων Ελλήνων που όμως πολεμούσαν για μια ελληνική Μακεδονία. Η εξέγερση στο Ίλιντεν αποτέλεσε το προοίμιο του Μακεδονικού Αγώνα (1904 – 1908). Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες κ η Εξαρχία απέτυχαν εξαιτίας του μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη, του Παύλου Μελά, του καπετάν Κώττα και πολλών άλλων μακεδονομάχων. Η συνέχεια δόθηκε στους Βαλκανικούς πολέμους (1912 – 1913) με την οριστική ήττα των Βουλγάρων. Παρ’όλα αυτά η πολύπαθη Μακεδονία δεν λέει να ησυχάσει. Το 1915 ιδρύεται η Βαλκανική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία και το 1919 προσχωρεί στη Κομιντέρν ή αλλιώς στη Γ’ Κομμουνιστική Διεθνή του Λένιν. Την ίδια χρονιά ιδρύεται στην Ελλάδα το ΣΕΚΕ(Σοσιαλιστικό εργατικό κόμμα Ελλάδος) που το 1924 μετονομάζεται σε ΚΚΕ. Σκοπός της ΒΣΟ ήταν η αυτοδιάθεση των λαών στο χώρο της Βαλκανικής. Γράφει ο Ριζοσπάστης ( φύλλο 25-01-1925) ” Ο Λένιν εκήρυξε και στη πράξη εφήρμοσε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των καταπιεζόμενων εθνοτήτων μέχρις αποχωρισμού απο το κράτος όπου είναι προσαρτημένες.Γι’αυτό όλα τα αστικά κόμματα δεν θέλουν να ακούσουν το όνομα του Λένιν στην Ελλάδα,που,διά μέσον του κόμματός μας, ζητεί να πάψη το ανθρωποπάζαρο των πληθυσμών Μακεδονίας και Θράκης και καλεί τους λαούς των ν’αγωνισθούν για ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη και για τη ΒΚΟ”. Βλέπουμε πως μετά τους Βούλγαρους θέμα δημιουργούν και οι ελληνες κομμουνιστές δυστυχώς κατα της ίδιας της πατρίδας τους. Στην πραγματικότητα τόσο στη δεκαετία του 1920 όσο και του 1930 το ΚΚΕ μέσα απο αποφάσεις των ολομελειών του αλλά και από πύρινα άρθρα του Ριζοσπάστη υπερασπίζεται με πάθος την απόσχιση ελληνικών εδαφών. Οι διεθνείς στατιστικές ωστόσο μετρούν τον πληθυσμό της Μακεδονίας πρό του 1912 σε 513.000 Έλληνες (42.6%) και 119.000 Βουλγαρίζοντες (9.9%) ενώ οι υπόλοιποι ήταν μουσουλμάνοι και εβραίοι. Στις στατιστικές μετα το 1923 οι Έλληνες κατέχουν το 88,1% (ήτοι 1.341.000) και οι Βουλγαρίζοντες μόνο το 5,1% δηλαδή περίπου 77.000 επι του συνολικού πληθυσμού.
Η κατάσταση θα οξυνθεί ακόμα περισσότερο τον καιρό της κατοχής. Οι Γερμανοί παραχώρησαν στους Βούλγαρους συμμάχους τους την ανατολική Μακεδονία και Θράκη συμβάλλοντας ετσι στην βίαιη προσπάθεια αφελληνισμού της Μακεδονίας. Η τριπλή κατοχή όχι μόνο εξάρθρωσε την οικονομία της χώρας αλλά προσπάθησε τον διαμελισμό εδαφών της προς ικανοποίηση τον συμμάχων του άξονα. Αξίζει να σημειωθεί οτι οι Βούλγαροι με το που εγκαταστάθηκαν στη περιοχή αυτή εξεδίωξαν τις ελληνικές αρχές και στη θλέση τους διόρισαν Βούλγαρους τόσο στη δημόσια διοίκηση όσο και στη θρησκευτική. Απαγόρευσαν τη χρήση της ελληνικής γλώσσας και αντικατέστησαν ακομη και τα ονόματα στους τάφους με βουλγαρικά.Πάντα με τη σύμφωνη γνώμη των ναζί του Χίτλερ που ” είχε ερθει σαν φίλος”. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν τα γεγονότα της Δράμας (Σεπτέμβριος 1941). Βούλγαροι κατάσκοποι σε συνεργασία με Έλληνες κομμουνιστές του Μακεδονικού γραφείου του ΚΚΕ, που επί Μεταξά δεν είχε συντριβεί, ξεσήκωσαν τον ντόπιο πληθυσμό κατά των βουλγαρικών αρχών πιστεύοντας οτι θα τους επιβληθούν..αποτέλεσμα ήταν ο νομός Δράμας να ξεκληριστεί και να μετατραπεί σε απέραντο σφαγείο με τους νεκρούς να υπερβαίνουν τους 7.000. Οι προσπάθειες των Βουλγάρων δεν θα σταματήσουν και θα βρουν το 1943 εναν ανέλπιστο ίσως σύμμαχο, το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Κατά τη διάρκεια της εθνικής αντίστασης στο πλευρό του ΕΛΑΣ συντάχθηκαν αρκετές μεινότητες που στόχο είχαν να απαγκιστρωθούν απο τον εθνικό κορμό. Το ΣΝΟΦ (Σλαβομακεντόνσκα Νατσιονάλεν Όσβομπαντίτισλεν Φρόντ-Σλαβομακεδονικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) ήταν ουσιαστικά το ΕΑΜ των σλαβομακεδόνων και πολέμησε στα εδάφη της ελληνικής Μακεδονίας κατα άλλων Ελλήνων με σκοπό τη δημιουργία αυτόνομης λαικής δημοκρατίας της Μακεδονίας. Μετά το 1945 μετονομάστηκε σε ΝΟΦ έχοντας όμως τους ίδιους σκοπούς αλλά και τους ίδιους συμμάχους( Τίτο,ΚΚΕ). Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα δεν θα μπορούσε να υπάρχει πέρα απο το περίφημο σύμφωνο στις Καρυδιές Εδέσσης μεταξύ του απόλυτου ηγέτη του ΚΚΕ αλλά και του ΕΛΑΣ Ανδρέα Τζήμα και του Βούλγαρου λοχαγού Άντον Κάλτσεφ,γνωστού για τις βιαιότητες εναντίον του ελληνικού πληθυσμού,που υπεγράφει την 22α Ιανουαρίου 1944 και μεταξυ άλλων όριζε:<>. Μετά το 1945 η εξωτερική πολιτική του Τίτο γίνεται όλο και πιο επιθετική με τη σύμφωνη γνώμη του Στάλιν. Τον Οκτώβριο του 1945 στο Πανσλαβικό συνέδριο της Πράγας αποφασίστηκε “το ζήτημα της απελευθερώσεως των σλάβων της Μακεδονίας του Αιγαίου”. Ένα μήνα μετά ο Τέμπο προειδοποιεί..“είτε το θέλουν οι Έλληνες,είτε όχι, η Μακεδονία θα γίνει αυτόνομο κράτος και θα υπαχθεί εις το Γιουγκοσλαβικόν Ομοσπονδιακόν κράτος. Εάν οι Έλληνες δεν το θελήσουν αυτο ειρηνικώς, θα το πετυχουμε δια τον όπλων”. Μετα απο ολα αυτά, τα γεγονότα θα ειναι καταιγιστικά, στο Πετρίτσι τον Δεκέμβρη του 1945 αποφασίζεται η ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος μεταξύ του Μαρκου Βαφειάδη και εκπροσώπων των Γενικών επιτελείων της Βουλγαρίας και της Γιουγκοσλαβίας. Σύμφωνα με επιστολή του Μάρκου προς τον Ζαχαριάδη αποφασίσθηκε ο πλήρης εφοδιασμός κατα τα έτη 1946-1949 σε οπλισμό,τρόφιμα,ιατροφαρμακευτικό υλικό απο τη μεριά των βαλκάνιων συντρόφων με διακυβευμα την ελληνική Μακεδονία. Χαρακτηριστικα ο Μάρκος γράφει..“Κατόπιν διαταγής του συντρόφου Στάλιν πρός τους βορείους γείτονάς μας,ο εφοδιασμός μας με όπλα και πυρομαχικά ήρχισε να καταφθάνει, δια να δυνηθώμεν να βαδίσωμεν πρός τας Αθήνας..Το αντίτιμον της επιτεύξεως των άνω ήτο η υπέρ των γειτόνων μας νέα διευθέτησις των συνόρων μας..”
Τον Αύγουστο του 1947 στο Μπλέντ αποφασίσθηκε το στρατηγείο του ΔΣΕ να υπαχθει εξ’ολοκλήρου κατω απο τον έλεγχο αξιωματικών του Γιουγκοσλαβικού Στρατού. Παράλληλα αποφασισθηκε για άλλη μία φορα η ίδρυση ανεξάρτητου Μακεδονικού κρατους κατω απο την κηδεμονία του Τίτο. Ο ίδιος ο Τίτο ανέφερε.. ” Καταλήξαμε στη Συμφωνία του Μπλέντ,για να εξοφλήσουμε καθε σχέση με το παρελθόν και να λύσουμε το Μακεδονικό ζήτημα με τρόπο ορθόδοξα μαρξιστικό. Διακηρύξαμε οτι οι λαοί της Μακεδονίας του Βαρδάρη, του Πιρίν και του Αιγαίου έπρεπε να αποκτήσουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης τους”. Ακολούθησε τον Σεπτέμβρη του ’47 το προδοτικό σχέδιο “Λίμνες” του ΚΚΕ αλλά ο κρατικός μηχανισμός ενήργησε έγκυρα και ο υπουργός Δημοσίας Ασφαλείας Ναπολέων Ζέρβας αποκάλυψε τα σχέδια των Κομμουνιστών.
Τέλος το 1949 στην 5η Ολομέλεια της Κ.Ε του ΚΚΕ ο γενικός γραμματέας του κόμματος Νίκος Ζαχαριάδης ομολόγησε..“Στη Βόρειο Ελλάδα ο Μακεδονικός λαός τα ‘δωσε όλα για έναν αγώνα και πολεμά με μια ολοκλήρωση ηρωισμού και αυτοθυσίας, που προκαλούν το θαυμασμό. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία οτι σαν αποτέλεσμα της νίκης του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος και της Λαικής Επανάστασης ο Μακεδονικός λαός θα βρεί την πλήρη εθνική του αποκατάσταση, έτσι όπως τη θέλει ο ίδιος,προσφέροντας σήμερα το αίμα του για να την αποκτήσει..”
